USG jamy brzusznej wykonuje się, by ocenić stan narządów wewnętrznych. Ocenie usg podlegają m.in. wątroba, pęcherzyk żółciowy, drogi żółciowe, nerki, trzustka, śledziona, aorta i duże naczynia, pęcherz moczowy, gruczoł krokowy, macica i przydatki oraz jelito cienkie i grube. W niektórych schorzeniach np. hematologicznych ocenia się także węzły chłonne.
Badanie nie jest obciążające ponieważ opiera się na ultradźwiękach. Umożliwia ono wykrycie nowotworów, przerzutów nowotworowych, guzków, złogów, zwapnień, zmian po urazie ( pęknięcie narządu) ,torbieli narządów, a także zdiagnozowanie źródła stanu zapalnego czy źródła istniejącego bólu oraz obecności płynu w jamie brzusznej. W badaniu USG można także stwierdzić, czy dany narząd jest prawidłowej wielkości, powiększony czy zanikowy. Badanie usg nie może stanowić jedynej podstawy do dalszego działania i decydowania o zdrowiu pacjenta. Jest ono jednym z elementów wspomagających ten proces. O zdrowiu pacjenta decyduje jego stan kliniczny czyli obserwacje poczynione przez lekarza, informacje zebrane przez niego podczas wywiadu lekarskiego z chorym oraz w wyniku badania fizykalnego wspierane przez badania dodatkowe takie jak właśnie usg, badania krwi, moczu, EKG, tomografię komputerową, gastroskopię itd. Stan kliniczny jest zawsze najważniejszy niezależnie od tego czy diagnostyka jest krótka jak w karetce pogotowia czy długa i pełna jak na oddziale w szpitalu.
Co podlega badaniu
W badaniu poszczególnych narządów zwraca się uwagę na takie elementy jak wielkość, echogeniczność (czyli zdolność do odbijania ultradźwięków czy jest prawidłowa, charakterystyczna dla danego narządu czy podwyższona lub obniżona), poszukuje się także zmian, których nie powinno być takich jak guzy, torbiele, nieprawidłowe naczynia krwionośne itd.
W trakcie badania ocenia się także położenie narządów, ich liczbę (np. dodatkowe śledziony). Bywa, że poszukując nerki w miejscu typowym nie znajdujemy jej tam, lecz zapęcherzowo co wynika z rozwoju embrionalnego.
Przygotowanie do badania
Do badania należy przygotować się w sposób szczególny: pozostać bez posiłku do 6 godzin, można w tym czasie pić wodę niegazowaną w dowolnych ilościach i oddawać mocz, jednak na godzinę przed badaniem należy wypić ok 1 litra wody niegazowanej i powstrzymać się z oddawaniem moczu do momentu badania. W chwili badania powinno się czuć lekkie parcie. Przed badaniem należy powstrzymać się od nikotyny, kawy, herbaty, które obkurczają pęcherzyk żółciowy. Nie używamy także gumy do żucia ponieważ proces żucia spienia ślinę przyczyniając się między innymi do powstawania gazów jelitowych uniemożliwiających dokładną ocenę narządów.